“นายกฯเศรษฐา”ยันรัฐบาลให้ความสำคัญกับพรบ.อากาศสะอาด กำชับทุกหน่วยงานให้ยึดตามที่สั่งการ รับการแก้ไขปัญหาไฟป่า หมอกควันและฝุ่นฯจะทำให้ลดน้อยลง จี้เอกชนรับซื้อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากเพื่อนบ้านเข้ามาร่วมจัดการปัญหา พร้อมรับข้อเสนอเครือข่ายสภาลมหายใจในการจัดการไฟแปลงใหญ่
เมื่อวันที่ 28 พ.ย.66 ที่ศูนย์ประชุมและแสดงสินค้านานาชาติ 7 รอบพระชนมพรรษา นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีเป็นประธานประชุมหารือร่วมกับผู้ว่าราชการจังหวัด 17 จังหวัดภาคเหนือ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อหาแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 โดยมีพล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีและรมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม,นายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช รมว.วัฒนธรรมฯร่วมด้วย
จากนั้นนายจตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้กล่าวนำการประชุมก่อนที่จะให้นายปิ่นสักก์ สุรัสวดี อธิบดีกรมควบคุมมลพิษรายงานความพร้อมในการดำเนินการตามนโยบายรับมือสถานการณ์ไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละออง ปี 2567โดยพื้นที่มุ่งเป้าลด PM2.5 ในพื้นที่ 10 ป่าอนุรักษ์ 10 ป่าสงวนและพื้นที่เกษตรที่เผาไหม้ รวมพื้นที่เผาไหม้ทั้งหมดต้องไม่เกิน 6.5 ล้านไร่ หรือ 66 % ของพื้นที่เผาไหม้ปี 66 โดยกำหนดเป้าหมาย ป่าเผาไหม้ ลดลง 50%และ พื้นที่เกษตรกรรมเผาไหม้ลดลง 50%
ด้านรศ.ดร. สมพร จันทระ ศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหมประธานคณะท างานด้านวิชาการเพื่อสนับสนุนการแก้ไขปัญหาหมอกควันภาคเหนือ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้นำเสนอแหล่งกำเนิดมลพิษ PM2.5 ในพื้นที่ภาคเหนือและงานการวิจัยและนวัตกรรมที่นำไปใช้ประโยชน์ โดยกล่าวว่า แหล่งก าเนิดหลักของมลพิษทางอากาศในภาคเหนือและตอนบนของภูมิภาค SEA คือการเผาในที่โล่ง(ฤดูแล้ง) และการจราจรในเขตเมือง โดยสัดส่วนแหล่งกำเนิดฝุ่นในปี 2563 และ 2564 แตกต่างกัน เนื่องจากปริมาณการเผาชวีมวลที่ต่างกัน โดยปี 2563 มีการเผาชีวมวลมาก ปี 2564 มีการเผาชีวมวลน้อยลง และอาจได้รับอิทธิพลจากมลพิษข้ามแดนมากกว่า จากการมีปริมาณฝุ่นทุติยภูมิเพิ่มขึ้น การเผาชีวมวลฝุ่นทุติยภูมิ คิดเป็น 50-60% ของปริมาณฝุ่นทั้งหมดในช่วงฤดูฝุ่นควันของทั้ง 2 ปี ฝุ่นดินอาจเพิ่มขึ้นเนอื่ งมาจากการเผาหน้าดินและสภาพอากาศที่เอื้อต่อการกักตัวของมลพิษในแอ่ง ส่วนฝุ่นรายวันจากการจราจร มีค่าพื้นฐาน (background) ที่ค่อนข้างสูง (26 ± 11 µg m-3 
นายบัณรส บัวคลี่ สภาลมหายใจภาคเหนือ ได้นำข้อเสนอของเครือข่ายในการบริหารจัดการไฟป่า 10 แปลงใหญ่ และจะขอเพิ่มเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย (ขสป.อมก๋อย) เป็นพื้นที่จัดการพิเศษร่วมกับ 10 แปลงป่าอนุรักษ์ที่ประกาศไปแล้ว ที่ตั้งเป้าลดไฟให้ได้ถึง 50% ซึ่งนายกรัฐมนตรีได้รับและให้กระทรวงทรัพย์จัดเข้าสู่แผนทันทีด้วย
หลังจากรับฟังการนำเสนอจากตัวแทนภาครัฐ เอกชนและประชาสังคมแล้ว นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้กล่าวในที่ประชุมว่า ได้รับทราบถึงแนวทาง ความตั้งใจของทุกฝ่ายซึ่งรัฐบาลก็ให้ความสำคัญกับการป้องกันและแก้ไขปัญหาฯโดยพยายามจะลดปัญหามลพิษให้น้อยลงซึ่งในอนาคตไม่เกิน 10 ปีก็จะมีการส่งเสริมการใช้รถ EV มากขึ้น PM2.5 จากยวดยานพาหนะก็จะได้ลดลง ส่วนเรื่องการเผาป่า และไฟป่า รวมถึงพื้นที่เกษตรก็เป็นสิ่งที่รัฐบาลให้ความสำคัญเช่นกัน แต่หากมองย้อนไปถึงบ่อเกิดปัญหาก็หนีไม่พ้นเรื่องของเศรษฐกิจ ถ้าหากเศรษฐกิจดี มีคนมารับซื้อผลผลิตในราคาที่สูงก็เชื่อว่าคงไม่มีใครอยากจะไปใช้วิธีเผาเพื่อลดต้นทุนการผลิต แต่เพราะค่าใช้จ่ายที่สูงหากไม่ใช้วิธีการเผาตอซัง ซากพืชผลทางการเกษตรก็จะทำให้ชาวบ้านแทบไม่เหลืออะไร เพราะนี่เป็นปัญหาปากท้อง
“ถ้าเศรษฐกิจดี ชาวบ้านมีกิน มีใช้ มีรายได้สูง เมื่อเสนอให้มีการจัดการเศษซากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรแม้ต้นทุนจะเพิ่มขึ้นก็เชื่อว่าชาวบ้านคงจะยินดี แต่ถ้าหากราคาผลผลิตไม่สูง แต่ไปควบคุมการจัดการเผาเพื่อไม่ให้เกิดปัญหามันก็ยาก ก็ขอให้ทางทหาร ฝากแม่ทัพภาคที่ 3 พิจารณาให้ทหารมาช่วยเหลือเกษตรกรในช่วงเก็บเกี่ยวผลผลิตและจัดการเศษซากวัสดุเหลือใช้ด้วย”นายกรัฐมนตรี กล่าวและว่า
ในเรื่องมลพิษที่กระทบกับภาคการท่องเที่ยวนั้นก็คงไม่ปฏิเสธ เพราะนักท่องเที่ยวเองสามารถตรวจเช็คคุณภาพอากาศเองได้ รัฐบาลเองก็ตระหนักพยายามที่จะดึงและส่งเสริมให้นักท่องเที่ยวมาภาคเหนือ เชียงใหม่ให้เปิดบิน 24 ชั่วโมง แต่ช่วงกุมภาพันธ์-มีนาคมนักท่องเที่ยวไม่มาหนีไปภาคใต้เพราะอากาศดีกว่า รัฐบาลนี้ให้ความสำคัญกับอากาศสะอาด โดยในปีนี้ทุกภาคส่วนมารวมตัวกัน เพื่อแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม โดยที่มาปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก มาจากเครื่องยนต์ของรถที่ใช้ระบบสันดาบ ซึ่งปัจจุบันรัฐบาล มุ่งเน้นการส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้าทดแทน ส่วนปัญหาการเผาในที่โล่ง ปีนี้ได้รับฟังความต้องการของภาคประชาชน ให้เพิ่มพื้นป่าอนุรักษ์เป็น 11 แห่ง เพื่อเฝ้าระวังการลักลอบเผา ส่วนปัญหาหมอกควันข้ามแดน ยังต้องเจรจาร่วมกับประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีทดแทนการเผา ช่วยเหลือประเทศเพื่อนบ้าน และเห็นด้วยกับการทำงานร่วมกันกับภาคประชาชน โดยมองว่าปัญหาหมอกควันการเผาของประชาชนเกิดจากความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ ซึ่งหากรัฐบาลสามารถแก้ปัญหาเศรษฐกิจในภาคการเกษตร ทำให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น ก็จะลดปัญหาการเผาในที่โล่งได้
นายเศรษฐา กล่าวอีกว่า ในส่วนของการจัดการปัญหามลพิษข้ามแดนรัฐบาลก็หาทางออกที่ดีกับเพื่อนบ้านก็ไปคุยกันแล้ว โดยเฉพาะการบริหารจัดการเชื้อเพลิงพื้นที่เกษตรซึ่งก็ต้องไปพัฒนาและพูดคุยกัน กับทางสปป.ลาวก็คุยกันแล้วก็ต้องเห็นใจว่าเศรษฐกิจเขาไม่ค่อยดีเท่าไหร่ หลังการเก็บเกี่ยวผลผลิตและการกำจัดเศษซากก็ใช้วิธีเผาก็ต้องเห็นใจ ทางเอกชนที่รับซื้อผลผลิตจากเขาก็ควรจะเข้าไปดูว่าจะช่วยจัดการได้อย่างไร ถ้าไปรับซื้อผลผลิตจากประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาก็ต้องไปดู ตอนนี้รัฐบาลให้ความสำคัญกับอากาศบริสุทธิ์ ครม.ก็รับร่างพรบ.อากาศสะอาดแล้ว
“นายทุนไปหากินกับประเทศเพื่อนบ้าน ไปรับซื้อผลผลิตเข้ามา มีการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากลาวและพม่าเยอะก็ต้องมาคุยกันแล้ว ตอนนี้ผมไปคุยกับทางลาวแล้ว ส่วนพม่าก็หาทางไปพูดคุยอยู่เพื่อให้เห็นว่ารัฐบาลให้ความสำคัญและต้องการให้ประชาชนในภาคเหนือมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและเกษตรกรอยู่ได้ แต่เรื่องนี้เราทำคนเดียวไม่ได้ ภาคประชาสังคมก็มีข้อเสนอที่ดีที่บอกเรื่องงบประมาณที่จำกัดกับขอเรื่องเครื่องจักรให้ประสานกับกอ.รมน.ทำงานให้ใกล้ชิดกัน ดูว่ามียุทโธปกรณ์สนับสนุนแค่ไหนให้ทำงานร่วมกับ NGOให้มากขึ้น ผมยืนยันว่ารัฐบาลนี้ให้ความสำคัญกับเรื่องของพ.ร.บ.อากาศสะอาด ถ้าเกิดรัฐบาลไม่สามารถทำให้ดีขึ้นได้เราต้องมีปัญหา ขอให้คนในห้องประชุมนี้เข้าใจและตระหนักว่ารัฐบาลให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก”นายกรัฐมนตรี กล่าว.
