ฝนแล้ง น้ำในอ่างเก็บน้ำห้วยช้างสีแม่อายแห้งจนเห็นดินเลน ชาวบ้านหันพึ่งพิธีกรรมล้านนาขอฝน

ฝนแล้ง น้ำในอ่างเก็บน้ำห้วยช้างสีแม่อายแห้งจนเห็นดินเลน ชาวบ้านหันพึ่งพิธีกรรมล้านนา นิมนต์พระเทศน์”มัจฉาพระยาปลาช่อน” ประธานกลุ่มผู้ใช้น้ำเผยแล้งสุดนับตั้งแต่สร้างอ่าง หวั่นทำการเกษตรไม่ได้ต้องพึ่งทางไสยศาสตร์ด้วย

เมื่อวันที่ 21 ก.ค. 62 ที่บริเวณสันอ่างเก็บน้ำห้วยช้างสี ต.แม่นาวาง อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ คณะสงฆ์ ผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน กลุ่มเกษตรกรผู้ใช้น้ำ และประชาชนในพื้นที่ได้ร่วมกันประกอบพิธีฟังพระธรรมเทศนากัณฑ์ที่ชื่อ “มัจฉาพระยาปลาช่อน” โดยมี พระครูประภัตรสีลาภรณ์ รองเจ้าคณะตำบลแม่นาวาง เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ นายประสิทธิ์ วุฒินันชัย ส.ส.เชียงใหม่ เขต 7 เป็นประธานฝ่ายฆารวาส พร้อมด้วย นายนิพนธ์ ใจวงศ์ ส.อบจ.เชียงใหม่ อ.แม่อาย นายสัญญา อิ่นแก้ว กำนันตำบลแม่นาวาง โดยได้แต่งดาเครื่องสังเวยเป็นรูปพญานาคซึ่งทำจากฟางข้าว ปลาช่อนซึ่งทำจากไม้ พร้อมด้วยเครื่องประกอบจำนวนมากตั้งบนแพไม้ไผ่  และชาวบ้านได้ร่วมกันแห่มาจากวัดสีลาอาสน์ ซึ่งเป็นวัดที่ตั้งอยู่บ้านคายนอก ต.แม่นาวาง ห่างจากอ่างเก็บน้ำห้วยช้างสีประมาณ 4 กิโลเมตร

พระครูประภัตรสีลาภรณ์ รองเจ้าคณะตำบลแม่นาวาง เจริญพรว่า ตั้งแต่อาตมาบวชมากว่า 28 พรรษา การประกอบพิธีเพื่อขอฝน โดยการเทศนาธรรมมัจฉาพระยาปลาจ่อน ที่บริเวณอ่างเก็บน้ำห้วยช้างสี ถือครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่ได้ร่วมพิธี แต่อย่างไรก็ตามก่อนหน้านั้นทราบว่า เคยมีการประกอบพิธีแบบนี้มาบ้างในบางปีที่ฝนแล้ง ไม่ตกต้องตามฤดูกาล

การฟังพระธรรมเทศนา “มัจฉาพระยาปลาจ่อน(ช่อน)” พิธีกรรมนี้นิยมจัดขึ้นในสภาวะที่บ้านเมืองมีความเดือดร้อนแห้งแล้ง ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล ไม่ได้ทำนา เกิดทุพภิกขภัย ข้าวยากหมากแพง เป็นพยาธิโรคา มักเจ็บไข้ได้ป่วยเพราะเหตุต่างๆ ที่ไม่ค่อยบังเกิดก็บังเกิดมี จึงมีพิธีการ “ขอฝน” ตามพิธีกรรมล้านนา โดยให้แต่งเครื่องปูชาปัชชุนนะเทวบุตร และฟังธรรมพระยาปลาช่อน ตามที่โบราณาจารย์เคยปฏิบัติกันมาแต่เก่าก่อนด้วยสัจจะเคารพ ก็จักพ้นจากสรรพภัยอันตรายเหล่านั้นได้ และอยู่เย็นเป็นสุขต่อไป

ทางด้านนายอมร ชัยนาม ประธานกลุ่มผู้ใช้น้ำห้วยช้างสี กล่าวว่า นับตั้งแต่ที่สร้างอ่างเก็บน้ำแล้วตั้งแต่ปี 2538 เป็นต้นมา ไม่เคยแห้งขนาดนี้ แม้กระทั่งเมื่อในปี 2558 ที่มีปัญหาภัยแล้งและน้ำน้อยก็ยังไม่น้อยเท่ากับปีนี้ ซึ่งน้ำในอ่างเหลือน้อยมากจนเห็นดินทรายดินเลนที่อยู่ก้นอ่าง ประชาชนในพื้นที่จึงต้องประกอบพิธีฟังธรรมคาถาปลาช่อนเพื่อขอฝน และได้มีการร้องขอให้ทางชลประทานได้ทำการขุดลอกโดยใช้งบประมาณในปี 2563

สำหรับอ่างเก็บน้ำห้วยช้างสี เป็นอ่างเก็บน้ำที่กรมชลประทานสร้างขึ้นเมื่อปี 2537  ทำนบดินมีขนาดกว้าง 6.00 เมตร สูง 17.70 เมตร ยาว 318.00  เมตร ความจุอ่างฯ 1.63  ล้านลูกบาศก์เมตร ส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรในเขตตำบลแม่นาวาง ได้ประมาณ 6,000 ไร่ ผ่านทางลำน้ำเดิมยาวประมาณ 9,000 เมตร  ตั้งอยู่ในเขตบ้านห้วยหลวงพัฒนา หมู่ที่ 13 ตำบลแม่นาวาง  อำเภอแม่อาย  จังหวัดเชียงใหม่  ที่พิกัด  47 QNC 409-081 (0540923 E, 2208156 N) ระวาง 4848 I ตามแผนที่มาตราส่วน 1:50,000 ของกรมแผนที่ทหาร บริเวณที่ตั้งโครงการอยู่ในเขตพื้นที่ป่าแม่สาวฝั่งซ้าย และป่าแม่กกฝั่งขวาเป็นพื้นที่ในเขตป่าลุ่มน้ำชั้น 3 อยู่ในกลุ่มป่าโซน E  เขตป่าเพื่อการเศรษฐกิจ.